امروز به معرفی باغ شازده ماهان و باغ فتح آباد وجنگل پردیسان قائم در شهر کرمان میپردازم:

۷. باغ شازده ماهان

باغ شاهزاده یا شازده در دو کیلومتری شهر ماهان قرار دارد. این باغ متعلق به دوره‌ی قاجار است. باغ شاهزاده جزو ۹ باغ ایرانی است که در یونسکو ثبت جهانی شده است. اطلاعات باغ به ۳۵ زبان ترجمه شده و در نقشه گردشگری این سازمان قرار دارد. باغ فتح آباد کرمان که در روستای اختبارآباد قرار دارد، الگوی ساخت باغ شازده بوده است.

این باغ یکی از ۹ باغ ایرانی است که در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسید و اطلاعات این باغ از طرف یونسکو به ۳۵ زبان ترجمه و در نقشه گردشگری یونسکو قرار گرفته‌است. باغ شاهزاده در تاریخ سی ام تیرماه ۱۳۹۰ به ثبت جهانی یونسکو رسیده‌است.

در زمستان ۱۳۹۲ خبری منتشر شد در این خصوص که با هشدار رسمی یونسکو به سازمان میراث فرهنگی، در صورت تملک بخشهایی از این باغ توسط بخش خصوصی و تبدیل عمارت‌هایی از آن به اقامتگاه‌های گردشگران و مسافران، یونسکو اقدام به خروج نام این باغ از فهرست جهانی خود می‌نماید. در بیانیه یونسکو اعلام شده‌است که هرگونه تغییر و بازسازی اماکن تاریخی ثبت جهانی شده باید زیر نظر این سازمان و با اجازه آن انجام شود که حضور بخش خصوصی در بخش‌هایی از این باغ، از جمله موارد نقض این قانون محسوب می‌شود.

معماری

این باغ از نمونه باغ تخت‌های ایرانی است و در زمینی مستطیلی شکل به مساحت پنج و نیم هکتار بنا شده و دارای سردر ورودی بسیار زیبایی است.بناهای باغ عبارتند از کوشک اصلی یعنی سکونتگاه دائمی یا فصلی مالک که در انتهای سربالایی باغ قرار دارد. سردر خانه در ورودی باغ به صورت بنایی خطی جبهه ورودی باغ را اشغال کرده و در دو طبقه بنا گردیده‌است. طبقه بالای این سردر دارای اتاق‌هایی است که برای زندگی و پذیرایی پیش بینی شده‌اند. سایر بناهای خدماتی باغ از حصار اصلی استفاده نموده و به صورت دیواری مرکب بناهای مختلف خدماتی را در نقاط مناسب در خود جا داده‌است.این باغ علاوه بر سردر، شامل عمارت شاه‌نشین و حمام نیزمی‌باشد. در حال حاضر قسمت شاه‌نشین، به یک رستوران تبدیل شده و توسط بخش خصوصی اداره می‌شود.

ویژگی‌های باغ

این باغ مساحتی نزدیک به ۳/۵ هکتار دارد. دو مجموعه شرقی و غربی دارد. کوشک یا همان عمارت‌های آن بسیار زیباست و به صورت دو اشکوب ساخته شده‌است و سر در آن از معماری زیبایی برخوردار است که آن را از سایر باغ‌های ایرانی برجسته می‌سازد. در باغ فواره‌ها یا آبفشانهایی نیز وجود دارد که در درازنای باغ قرار دارند و از زیباترین فواره‌های باغ‌های ایرانی هستند. فواره‌های باغ شاهزاده بر پایه نیروی اختلاف ارتفاع کارکرد دارند. درازای باغ شاهزاده کرمان ۴۰۷ متر و پهنای آن ۱۲۲ متر است، و از این رو بزرگترین و زیباترین باغ تاریخی ایرانی محسوب می‌شود^[. این باغ در بیشتر سال و به ویژه در فصل تابستان و بهار بازدیدکنندگان پرشماری دارد.

جای گرفتن در جاده گذری کرمان به بم و در مسیر جاده کهن ابریشم از عواملی است که این محل را برای احداث یک باغ اشرافی مناسب ساخته‌است. باغ شاهزاده به گونه‌ای ساخته شده بیشینه دید را از چشم‌اندازهای درونی را بسان زیر فراهم می‌سازد: هنگام ورود، به ویژه در طبقه بالایی سردر خانه بجز نماها و چشم‌اندازهای بیرونی باغ، چشم‌انداز چهارباغ و در جهت وارون بر آن و چشم‌انداز کوه را ممکن می‌سازد. این چشم‌اندازهای دیدنی یعنی دیدن جوش و خروش آب، حوضچه‌ها و آبشارها هر کدام به نوبه خود تأکیدی بر محورهای عمود بر محور اصلی دارند و همراه با با آرایش گیاهی چشم‌اندازهای درونی بی‌مانندی را بدست می‌دهند.

در این باغ درختان میوه گوناگونی به چشم می‌خورند و در جلوی عمارت هم حوض‌ها و فواره‌ها آب‌نمای زیبایی را تشکیل داده‌اند. آب باغ از رودخانه کوچک تیگران فراهم می‌شود. مسعودی بنای این باغ را از جنبه‌های مختلف معماری و نقش آب در آن بررسی کرده‌است.

بیشتر بخوانید: باغ شاهزاده ماهان؛ هارمونی استفاده از فضا و مناظر طبیعی

۸. باغ فتح آباد

باغ عمارت فتح‌آباد (بیگلر بیگی) باغی مربوط به دوره قاجار است که در ۲۵ کیلومتری مرکز کرمان، شهر اختیارآباد واقع شده. این باغ الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان بوده است. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۲۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مرمت و بازسازی باغ و عمارت

خشک شدن قنات و از بین رفتن زمین های مشرف به باغ و تبدیل شدن آن ها به زمین کشاورزی به خصوص پسته کاری، باغ و عمارت های آن را رو به ویرانی کشاند و دیگر اثری از باغی باشکوه و شگفت انگیز نبود تا این که مسئولین تصمیم به بازسازی گرفته و آن را احیا کردند.

عمارت و تزیینات آن جانی تازه گرفت و آبرسانی به باغ از طریق شیوه های مهندسی آبرسانی انجام شده و امروز شاهد باغی منحصر به فرد به وسعت ۱۴ هکتار با ۴۰۰ گونه گیاه دارویی و مرکبات هستیم که می تواند به بانک گیاهی کشور تبدیل شود.

پیشینه

این باغ از از یادگارهای فضل علی خان بیگلربیگی است که به همین دلیل آن را باغ بیگلربیگی نیز می‌گویند. عبور آب فتح‌آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت می‌بخشیده است. زمان احداث این باغ به حدود سال‌های ۱۲۵۵ می‌رسد. مصالح ساختمان‌ها از خشت خام و تزیین آن با گچ و مقابل سر در باغ حوضی به ابعاد ۶۰ در ۵ متر با فواره‌های زیبا طراحی شده بود. علاوه بر سر در که ساختمانی دو طبقه داشته طاق نماهایی نیز در طرفین آن احداث شده بود.این مکان باشکوه محل حکمرانی یکی از امیران کرمان در عصر قاجاریه بوده است؛ در دوران آقا محمدشاه قاجار شخصی به نام “فضلعلی خان قراباغی”ملقب به “بیگلربیگی” در نزدیکی روستای اختیارآباد، عمارتی باشکوه را بنا کرد، بهمین خاطر اهالی اختیار آباد آن را بیگلربیگی می نامند.

بیشتر بخوانید: باغ فتح‌آباد کرمان الهام‌بخش باغ شازده

۹٫جنگل پردیسان قائم

خاک شهر کرمان در حاشیه شرقی خود، بستر بزرگترین جنگل دست‌کاشت ایران است؛ جنگلی با ۲۳۰ هکتار مساحت که سایه یک‌دستش آسایشگاه مردم دود‌ و ‌دم زده‌ی شهر شده است. در این شرایط، ضروری است که برای حفظ مسایل زیست‌محیطی آن هم چاره‌ای اساسی اندیشیده شود تا هرگز حتی یک شاخه از این جنگل را از دست ندهیم. جنگل قائم با درختان بیشمار خود، شش دهه است که بی‌وقفه، این شهر را ، سرپا نگه داشته است. این جنگل، از مساحت ۳۰۰ هکتاری خود،۷۰ هکتار را در طول سالیان سال از دست داده اما هنوز هم از اصلی‌ترین بخش فضای سبز شهر کرمان است. این جنگل در سال‌های اخیر به ویژه، از سوی مردم شهر کرمان مورد توجه فراوان قرار گرفته است. بیش از شش دهه قبل که دکتر “مظفر بقایی” ابتکار ایجاد جنگل عظیمی را در زمین‌های سنگلاخی شرق شهر کرمان را با ایجاد کمیته جنگل و با حضور ده‌ها تن از فرهیختگان آن دوره اجرایی کرد، در خوش‌بینانه‌ترین حالت هم شاید تاثیرگذاری این اقدام را در شهر کرمان تصور نمی‌کرد؛. این جنگل، به عنوان بزرگترین جنگل دست‌کاشت ایران، خود بار بخش زیادی از تاریخ کرمان را بر دوش می‌کشد؛ هم محل وداع با عزیزان و هم بخش اصلی فضای سبز شهر کرمان که قسمت اعظم ریه‌های شهر را نیز در بر می‌گیرد و حالا رفته رفته روی توسعه‌یافتگی را نیز تجربه می‌کند و می‌رود تا عاملی باشد برای توسعه گردش و گردشگری. زیارتگاه معروف به “سید حسین” که یکی از قدیمی ترین زیارتگاه های کرمان است به نحو خیره کننده ای بین کوه و جنگل دست کاشت قائم قرار گرفته است و کرمانی ها مراسم و مناسبتهای مختلفی را در این مکان برگزار می کنند. همچنین در حاشیه کوه و جنگل قائم و در جوار مزار شهدا، مهدیه مسجد صاحب الزمان قرار گرفته که با جذابیت معنوی بسیار بالای خود، هر هفته میزبان منتظران ظهور امام زمان(عج) است. همچنین از دیگر امکانات این جنگل می توان به ایجاد یک واحد آتش نشانی در مرکز جنگل قائم اشاره کرد که احتمال بروز هرگونه خسارت در اثر آتش سوزی را از بین ببرد. افزایش مساحت این جنگل در بخش غربی بزرگراه و نیز دامنه‌ها و دره‌های این محدوده، محدود کردن سطح ساخت و سازها تا حد مناسب و نیز بومی‌سازی و متناسب‌سازی ساختمان‌ها و تاسیسات در دست اجرا، تقویت مدیریت جنگل و ایجاد بخش‌های نگهداری و حفاظتی چون محیط‌بانی و جنگل‌بانی که در چارچوب برنامه‌های فنی و کارشناسی انجام وظیفه کنند و نیز تبدیل این فضا به کارگاهی جهت ارتقای فرهنگ شهروندی از منظر زیست‌محیطی با اجرای طرح‌های آموزشی و نیز افزایش امکاناتی که شهروندان را به سمت یادگیری و عادت کردن به حفظ محیط‌زیست ترغیب می‌کند که می‌تواند علاوه بر پایداری این جنگل، کارکرد و نقش تازه‌ای را در زندگی مردم ایفا کند.

یک پاسخ به “جاذبه های گردشگری کرمان(باغ شازده ماهان،باغ فتح آباد، جنگل پردیسان قائم)”

1. رستوران آسیاب بادی | کرمان بلاگ - نشر و توصیف دیار کریمان گفت:

   ۱۳۹۷-۰۲-۲۹ در ۱۲:۲۶ ب.ظ

   […] و خاطره انگیزی است. در حوالی مجموعه توریستی آسیاب، اماکن گردشگری فراوان دیگری هم موجود است که می‌توانید به آن‌ها هم سر […]

   پاسخ