از دوران پیش از اسلام، در اسناد تاریخی و حتی افسانه‌ها بارها به استان کرمان اشاره شده است. این استان بیش از ۶۶۰ اثر ملی ثبت شده دارد و از استان‌های تاریخی ایران به شمار می‌آید. بخشی از آثار تاریخی کرمان را قلعه‌های ان تشکیل می‌دهند که یکی از این نمونه‌ها، در شهر انار واقع شده است.
ارگ انار که با نام قلعه انار نیز شهرت دارد، از آثار بازمانده از عهد ساسانی است. در طول تاریخ ساخت‌و‌سازهایی در قلعه صورت داده‌اند و گاه‌گاه مورد تخریب واقع شده است. این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
شهرستان انار در شمال استان کرمان قرار دارد. این شهر که در گذشته آبان نام داشت، زرتشت‌نشین بوده است. بعدها به‌علت وجود آتشکده، به این شهر نام نار (آتش) دادند که به‌مرور، الف زینت به اول آن اضافه و به انار تبدیل شد. در مرکز این شهر کهن یک ارگ تاریخی قرار دارد.
ارگ انار به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی استان کرمان، به شماره ۳۰۳۴۳ در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت ملی رسید. با قدمتی که به دوره ساسانی بازمی‌گردد، این بنای تاریخی نشانه‌هایی از معماری دوره‌های مختلف تاریخی را در خود جای داده است.
درحقیقت ارگ در لغت به معنی قلعه‌ای کوچک در میان قلعه‌ای بزرگ است که دارای برج و بارو باشد. به‌عبارت دیگر ارگ‌ها، قلعه‌های کوچک و مستحکمی بودند که در درون شهر یا درون قلعه‌های بزرگ‌تر ساخته و به‌عنوان مقر فرمانروایان ایالت‌ها و پادشاهان استفاده می‌شدند. حکام به‌همراه درباریان و خدم‌و‌حشم خود در ارگ‌ها ساکن می‌شدند و به اداره امور مملکتی می‌پرداختند. البته ارگ‌ها معمولا در زمان حمله و هجوم‌های نظامی، مکانی امن برای حفظ جان مردم نیز بودند. در لوح ثبتی اثر، نام آن قلعه انار قید شده است. مردم محلی نیز آن را به نام قلعه انار می‌خوانند.
مردم محلی می‌گویند که در دوران پیش از انقلاب، چندین بار هلی‌کوپتر‌هایی حامل شهروندان آمریکایی، به انار آمدند و قلعه انار را مورد بازدید قرار دادند. اهالی بر این باورند که در ارگ انار سکه‌های طلا وجود دارد. هرچند آثار حفاری‌های غیرمجاز در ارگ مشاهده می‌شود، هنوز مورد فعالیت‌های پژوهشی، نظیر کاوش‌ها و حفاری‌های باستان‌شناسی قرار نگرفته است.
ارگ انار کجاست؟
ارگ تاریخی انار بین خیابان‌های رازی (ابن سینای سابق) از شمال شرقی، خیابان نواب از جنوب شرقی، خیابان شهید قدیری (رازی سابق) در جنوب غربی و از شمال غربی به فضای سبز محدود شده است. ورودی ضلع شمالی ارگ که بین دو برج قرار دارد، در اثر تخریب ایجاد شده است. ورودی اصلی در ضلع جنوبی قلعه، در خیابان رازی قرار دارد .
