خوس دوزی هنر کرمان

خوس دوزی

یکی دیگر از پرطرفدارترین سوغات و صنایع دستی کرمان خوس دوزی است.
از هنرهای اصیل و قدیمی که تاریخچه ی دقیقی از این هنر در دست نیست، اما آنچه که مشخص است این است که خوس دوزی در دوره صفویه رواج زیادی داشته است. در این هنر قدیمی هنرمندان طرح‌هایی خلاقانه با طلا و نقره روی پارچه حک می‌کنند که جذابیت فراوانی به آن می‌بخشد. با این کار پارچه‌های ساده نقش و طرحی نو به خود می‌گیرند و بیشتر به چشم می‌آیند. خوس دوزی بیشتر در لباس‌های زنانه کاربرد دارد و بانوان محلی از آن برای تزئین پوشش خود استفاده می‌کنند.
این هنر امروزه در استان کرمان، هرمزگان، بلوچستان، فارس و کردستان رواج بیشتری دارد.
خوس را بر روی پارچه های تور و مخمل میدوزند که برای پارچه ی مخمل از سوزن مخصوصی به نام سوزن «چنایل» استفاده می شود.
از این هنر چشم نواز برای تولید و تزئین پروه های تور، روسری(جلبیل)، چادرهای تور(معمولا مشکی و تیره)، لباس عروس، شال، جلد قرآن، شلوار، روتختی، رویه کوسن، کلاه، پیراهن، جلیقه زنان و … استفاده می شود.

نقوش مورد استفاده در خوس دوزی عبارتند از نگاره نه خشت، نگاره کنـدو عسلی، نگاره شش قلب، نگاره خشت درخشت، نگاره سـتاره کوچک، نگاره شش پر کوچـک، حاشـیه بـرگ انجیـر، نگـاره قلبی خالی، تک دوزی، پردوز ی، گوشواره، نقش گل، ستاره چهار پر، گل فرفره ای، خرچنگ-کاکله ای، پروانـه، نگـاره عقربی، نگـاره پیالـه ای، نقـش تـوپی، نقـش ۶ پـر، نقـش موشکی، نگـاره مکینـه تـابوکی، نگـاره گوشـواره ای، نگـاره طاووسی، حاشیه قلبی، حاشیه شش چشم گاو و … .
خوس دوزی را میتوان با گلابتون و پولک دوزی تلفیق نمود و اثری چشم نواز و فراموش نشدنی خلق کرد.