آموزش کاشت انواع سبزه عید نوروز
سبزه انداختن برای هفت سین یکی از رسومات ویژه نوروز است و برای تهیه آن باید از چند روز قبل از تحویل سال دست به کار شد. برای کاشت سبزه نوروز میتوان از انواع بذرها و دانههای خوراکی استفاده کرد اما مدت زمان خیساندن این بذر و دانهها و همچنین مدت زمان لازم برای جوانهزدن آنها متفاوت است.
بذرهای مناسب برای کاشت انواع سبزه عید
برای کاشت انواع سبزه عید از بذر انواع سبزیجات میتوانید استفاده کنید. مقداری عدس، ماش یا گندم که در هر خانهای پیدا میشود.
در مورد سبز کردن سبزه عید، ارزان بودن بذرهای تهیه شده اهمیت دارد بخصوص موقعی که بخواهیم در چند بشقاب یا در چند سینی انواع سبزه سبز کنیم. بذر گندم و جو ارزانتر از سایر بذرها هستند. یادتان باشد که این گونه بذرها باید سالم و تازه باشند. اگر آنها را چند سال در خانه نگهداری کرده اید دیگر قوه رشد خود را از دست داده و سبز نمیشوند.
روش سبز کردن سبزه
برای یک بشقاب از انواع سبزه، حدود پنجاه تا صد گرم بذر دلخواه کافی است.
- بذرها را باید در آب خیس کنید.
- بعد از یک شبانه روز که کاملا خیس خوردند، آنها را لای یک پارچه مرطوب پیچیده و در بشقاب قرار دهید.
- نباید بشقابی که این پارچه در آن قرار دارد از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه را خیس کنید تا رطوبت کافی به بذرها برسد.
- در این مدت هر روز مقداری آب روی پارچه بریزید و بذرها را به وسیله پارچه از نور محافظت کنید.
- اگر پاشیدنِ آب را فراموش کنید بذرها دچار مشکل شده و سبز نمیشوند.
- با وجود رطوبت کافی و تاریکی مطلق، بذرها به تدریج جوانه میزنند.
- وقتی بذرها جوانه زدند آنها را در یک بشقاب گود ریخته و با دست پهن کنید به طوری که روی هم انباشه نشوند؛ اما باز هم برای مدت یک شبانه روز پارچهای روی بشقاب بکشید، مقدار کمی آب در بشقاب بریزید و پارچه را خیس نگه دارید.
- روز بعد پارچه را برداشته و بشقاب را در محل پر نور و آفتابی قرار دهید.
- به تدریج سبزهها سبز شده و رشد میکنند. در این مدت مرتب به آنها آب دهید.
- هر بار در موقع آبیاری آب اضافه را که در زیر بشقاب جمع شده خالی کنید و آب تازه به آن بدهید.
- سعی کنید در کف بشقاب آب زیاد جمع نشود زیرا موجب پوسیدگی سبزهها میشود.
- در مقابل نور آفتاب سبزهها به سرعت رشد میکنند.
- اگر بخواهید تا سیزدهم نوروز یا سیزده بدر سبزه را نگه دارید؛ بهتر است اجازه ندهید که سبزهها با سرعت زیاد رشد کنند. برای اینکه سبزه به تدریج رشد کند میتوان آن را در محل خنک قرار داد. سرما از رشد سریع سبزه جلوگیری میکند.
- برای سبز كردن سبزه گندم که یکی از محبوبترین انواع سبزه است، ابتدا یک مشت گندم را خیس كرده، یكی دوشب؛ چند بار آبش را عوض كنید تا ترش نشود.
- بعد از اینكه كمی جوانه بسیار كوچک در آورد، آنها را داخل دستمال نخی مرطوب نگهداری كنید تا جوانه در آمده و نوک آن كمی سبز شود.
- مرتب دستمال را با اسپری نمدار خیس كنید.
- بعد كف ظرف مورد نظر را ماسه تمیز و شسته ریخته و جوانهها را به ظرف منتقل كنید.
- روزی ۱-۲ بار روی سبزه آب اسپری کنید.
- مواظب باشید كه آنقدر آب ندهید كه اگر ظرف را كج نگه داشتید، آب كنار ظرف جمع شود. این کار از گندیدگی ریشه سبزه گندم جلوگیری میکند.
سبزه عدس
سبزه عدس یکی از سادهترین و پرطرفدارترین انواع سبزه عید است. برای کاشت سبزه عدس باید:
۲-۳ هفته قبل از عید داخل ظرف مقداری عدس بریزید و روی ان را با آب پر کنید و بگذارید چند روز در دمای اتاق بماند. عدس آب را به خود جذب میکند، هر روز چک کنید تا اگر آب عدس تمام شده بود باز هم به آن آب اضافه کنید. عدس را در آب غرق نکنید، بلکه آب را روی عدسها اسپری کنید تا مرطوب بمانند.
پس از چند روز یک دستمال پارچهای را با آب نمدار کنید و روی عدسها بگذارید. سپس در جایی نزدیک پنجره که دارای هوای معتدلی است (نه گرم و نه سرد) قرار دهید.
هر روز عدسها را با آب آبکشی کنید (درون ظرف آب بریزید و خالی کنید تا عدسها تازه بمانند). روی دستمال را نیز هر روز با اسپری مرطوب کنید تا زمانیکه عدسها جوانه بزنند.
پس از اینکه عدسها جوانه زدند آنها را به ظرف اصلی منتقل کنید. پس از اینکه عدسها کمی سبز شدند میتوانید دستمال را از روی آنها بردارید. سبزه را همچنان آبیاری کنید (آبکشی و اسپری کردن آب).
سبزه را در جایی قرار دهید که از نور مناسبی برخوردار است. در این مدت نیز هر روز ظرف را نسبت به منبع نور اتاق بچرخانید تا سبزهها یکدست رشد کنند.
طرز تهیه سبزه خاکشیر
تهیه سبزه خاکشیر به راحتی انجام میگیرد و میتوانید آن را به شکلهای مختلف تهیه نمایید.
برای کاشت انواع سبزه خاکشیر ابتدا باید بذر خاکشیر را به مدت یک شب خیس نمایید.
کوزه سفالی مناسبی تهیه نموده و روی آن را با پارچه تنظیف یا جوراب زنانه نازک بپوشانید.
جوراب را خیس نموده و بذرهای خاکشیر را که خوب لعاب دادهاند، با دست خیس روی کوزه سفالی بکشید.
توجه کنید که تمام سطح کوزه به صورت یکدست با خاکشیر پوشانده شود.
سپس کوزه را پر از آب نمایید.
توجه داشته باشید که تا زمان سبز کردن خاکشیرها باید مرتب آن را با اسپری آب دهید.
سبزه عید با هسته پرتقال، لیمو یا نارنج
برای کاشت سبزه هسته پرتقال، لیمو یا نارنج، ابتدا هستههای میوه را به مدت ۴۸ ساعت در آب خیس دهید. به این ترتیب که باید بعد از ۲۴ ساعت، پوست روی هسته را با دقت بکنید که به مغز دانه آسیبی نرسد.
سپس تخم مرکبات پوست کنده را داخل آب قرار دهید تا خشک نشوند.
بعد از ۲۴ ساعت دوم، هستههای خیسانده را درون گلدان یا ظرفی که خاک سبک باغچه در آن ریختهاید بکارید.
گلدانی که دانهها را درون آن میکارید باید در انتهایش سوراخی برای خارج شدن آب داشته باشد تا آبیاری باعث پوسیدگی و فساد آن نگردد.
دقت کنید که فاصله دانهها نه خیلی کم و نه خیلی زیاد باشد.
روی دانهها، یک لایه نازک خاک ریخته و با سنگهای ریز بپوشانید.
با اسپری یا آبپاش کوچک خاک را مرتب خیس کنید.
دو روز اول روی دانهها را با پلاستیک بپوشانید و چند بار آب بدهید.
سعی کنید گلدان را در محلی آفتابگیر قرار دهید.
دانهها طی ۱۴ تا ۳۰ روز شروع به جوانهزدن خواهند کرد.
جوانهها کم کم بزرگ خواهند شد و به نهال تبدیل میشوند و بعد از ۲ سال میتوانید آنها را به باغچه منتقل کنید.
سبز کردن سبزه تخم کتان (بذر کتان)
برای سبزکردن سبزه تخم کتان باید به اندازه ظرف مورد نظر، حدود یک تا دو قاشق غذا خوری بذر کتان را به مدت ۲۴ ساعت خیس کنید تا مثل بذر شاهی حالت ژلهای پیدا کند.
حالا ظرف مورد نظر را تا نیمه پر از خاک سبک کنید و تخم کتانها را روی خاک پخش کنید به طوری که کاملا سطح ظرف را بپوشانند.
روی ظرف را با اسپری آب بپاشید و یک کیسه پلاستیک روی ظرف بکشید و به مدت ۲ روز آن را در جایی تاریک و گرم قرار دهید.
پس از این مدت، ظرف را به محلی خنک و کاملا پر نور مثل پشت پنجره انتقال دهید.
حدود یک هفته بعد، ارتفاع سبزه شما تقریبا ۵،۶ سانت خواهد شد.
فراموش نکنید که باید هر روز یکی دوبار سرپوش پلاستیکی را حدود نیم ساعت بردارید تا اکسیژن کافی به سبزه برسد در غیر این صورت، کپک خواهد زد.
بعد از نیم ساعت دوباره آب روی سبزه اسپری کنید و پلاستیک را روی آن بکشید.
آموزش کاشت سبزه ذرت
برای کاشت سبزه ذرت که از خاصترین و ناشناختهترین انواع سبزه است، باید حدود بیست روز قبل از عید دست به کار شوید.
برای چهار رو،ز ذرت را خیس کرده و هر روز آب آن را عوض کنید ولی جای ظرف را عوض نکنید تا جوانه بزند.
سپس ذرتها را داخل دستمالی نخی ریخته و مرتب با آب اسپری کنید.
روی ذرتها را با دستمال بپوشانید تا مرطوب بماند و ذرتها جوانه بزنند.
وقتی ذرتها سبز شدند، یک سبد را داخل تنگ گذاشته و ذرتها را داخل سبد بریزید.
تنگ را پر از آب کرده به صورتیکه ذرتها داخل آب باشند.
بعداز ده روز دانهها ریشه داده و سبز میشود. میتوانید داخل تنگ ماهی انداخته و برای عید یک سبزه ذرت زیبا با تنگ ماهی داشته باشید.
طرز تهیه سبزه کنجد سیاه برای عید
روند کار به این صورت است که باید دانه کنجد را برای حدود ۶ الی ۸ ساعت در آب خیس کنید. بهترین زمان جهت جوانه زدن کنجد، ۸ روز قبل از عید میباشد. این دانه تا سیزدهم فروردین رشد کمی دارد و میتوان ار آن به عنوان سبزه مناسب سفره هفت سین استفاده کرد.
پس برای کاشت سبزه کنجد، ابتدا یک قطعه پارچه را روی یک بطری خالی یا همان ظرف دلخواه پیچانده و سپس مقداری از دانههای کنجد را در آب خیس کنید و بر روی پارچه قرار دهید.
بعد از چند روز، دانههای کنجد بر روی پارچه دور بطری جوانه میزند و به صورت ستون کوچکی از سبزه به شکلی زیبا و تماشایی چشمان هر بیندهای را به خود خیره میکند.
به همین راحتی و به همین سرعت، شما یک سبزه بسیار زیبا خواهید داشت که شبیه به هیچ سبزه دیگری نیست و داخل سفره هفت سین شبیه به یک درخت سبز کوچک به چشم میآید.
آموزش کاشت انواع سبزه های کوزه ای
کوزه سبزه نیز ایده جالبی است. با استفاده از یک کوزه سفالی و مقداری بذر تره تیزک (شاهی) میتوانید یک سبزه کوزه ای درست کنید.
برای این کار، ابتدا کوزه را از آب پر کنید و برای مدت یک شبانه روز آن را همانطور پر از آب نگه دارید تا جدار کوزه کاملا خیس شود.
سپس یک جوراب نایلونی روی کوزه بکشید.
بذر شاهی را که قبلا برای مدت بیست و چهار ساعت در آب خیس کردهاید به آرامی با دست روی نایلون بکشید، طوری که بذرها که حالا دیگر بعد از خیس شدن کاملا ژله ای شدهاند به طور یکنواخت همه جا پخش شوند.
بذر شاهی به آسانی به سطح جوراب نایلونی میچسبد.
کوزه را همواره پر از آب نگه دارید چون هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر میشود باید به طور مرتب در آن آب بریزید.
آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش نموده جوراب را مرطوب میکند، به این ترتیب بذر شاهی جوانه زده و ریشهها به سطح بیرونی کوزه میچسبند.
کوزه را در محل پر نوری قرار دهید و گاهگداری، آن را بچرخانید تا نور به همه جای آن برسد.
بعد از چند روز کوزه سبز شده و از تماشای آن لذت خواهید برد.
آموزش کاشت سبزه درختی
برای کاشت سبزه درختی، باید از بذرهای لعابدار مانند بذر خاکشیر، ارزن، شاهی و خرفه استفاده شود. مراحل کاشت سبزه درختی به شرح زیر است:
ساخت ماکت درخت
خیساندن و آمادهسازی شرایط جوانه زدن بذرها
مالیدن بذر روی ماكت
قرار دادن روكش نایلونی روی ماكت
آبیاری و نگهداری سبزه
نکات اصلی برای کاشت انواع سبزه عید
ظرفهای فلزی برای سبز کردن سبزه مناسب نیست.
تناسب اندازه ظرف و مقدار بذر در طول عمر سبزه و پرپشتی و زیبایی آن بسیار موثر است.
بهتر است برای آب دادن به سبزه از سیفون های آب استفاه کنید. (آب پاش هایی که آب را اسپری می کنند)
بذر را ۲۴ ساعت قبل در آب خیس کنید و در این مدت ۲ تا ۳ بار آب ظرف را عوض کنید. (نوع بذر مهم نیست) آب باید تا حدی در ظرف باشد که تمام بذر در آب غوطه ور باشد.
بهتر است از ظروف سفالی برای سبزه استفاده کنید. اگر در دسترس نبود ظروف چینی هم مناسب است.
آبیاری بیش از حد و استفاده از ظروف پلاستیکی باعث بد بو شدن سبزه میشود.
آموزش کاشت سبزه قره ماش
برای سبز کردن قره ماش:
دو لیوان قره ماش را درون کاسهای ریخته و تا ۲ بند انگشت آب روی آن، آب میریزیم.
پس از ۴ روز ماشها سفید میشوند، پس آنها را درون دستمالی نخی میریزیم.
پس از سه روز که ماشها جوانه زدند آنها را درون ظرف مورد نظری کهاز قبل ته آن لایهای از پنبه گذاشتهایم، میریزیم و روی آنها را بادستمال خیس میپوشانیم.
پس از سه روز دستمال را از روی قره ماشها برمیداریم و در حدی کهفقط مرطوب بمانند روی آنها، آب اسپری میکنیم و آنها را در آفتاب قرارمیدهیم.
طی ۲ هفته به شکل زیبایی رشد خواهند کرد و سبزه آماده خواهند شد تا سر سفره هفتسین قرار گیرند.
درست کردن سبزه عید دو رنگ
ابزار لازم برای سبزه عید دو رنگ:
١. آبکش پلاستیکی
٢. بطری نوشابه خانواده
٣. بذر منداب
۴٫ بذر شاهی
۵٫ گل طبیعی به دلخواه
روش آماده سازی ماکت سبزه دو رنگ:
برای این مدل به یک کاسه یا آبکش پلاستیک که حداقل ۱۵سانتی متر دیواره داشته باشد احتیاج دارید. وسط ماکت را به اندازه یک بطری نوشابه خانواده که داخل آن قرار بگیرد، خالی کرده و ببرید سپس ماکت را وارونه روی یک تخته کیک گذاشته و سطح آن را با پنبه و تنظیف روکش کرده و طرح مورد نظر را با ماژیک روی تنظیف رسم کنید. یک دوم لیوان بذر منداب را پس از خیس کردن روی قسمت های مشخص شده بمالید و قسمت های باقیمانده را با بذر شاهی کامل کنید و طبق آموزش عمل کنید تا سبزه آماده شود. در مرحله ای آخر می توانید یک عدد بطری نوشابه خانواده را از وسط ببرید تا حالت یک گلدان پیدا کند. سپس آن را وسط سبد سبزه که قبلاً بریده اید قرار دهید و داخل بطری را با گل دلخواه پر کنید.
۱- خیساندن:
مقدار مناسب بذر را پس از یک بار شستن، به مدت ۴ ساعت با مقدار آب لازم بخیسانید (میزان آب لازم برای بذر شاهی، ۵ برابر و بذر منداب،۵/۲ برابر مقدار بذر است.)
۲- آماده کردن ماکت:
سطحی که می خواهید سبزه را روی آن سبز کنید، اول با آب افشان خیس کنید. بعد یک لایه پنبه به ضخامت ۱ سانتیمتر روی سطح ماکت قرار دهید، به طوری که همه جای ماکت را بپوشاند .
سپس روی پنبه، یک لایه پارچه تنظیف بکشید. برای ثابت ماندن تنظیف و پنبه در جای خود، می توانید با یک تکه کاموا، آن را ببندید. آن گاه سطح ماکت را با آب افشان کاملاً خیس کنید و بذرهای خیس خورده را روی ماکت بمالید.
دقت کنید بذر را فقط یک لایه روی تنظیف بمالید. پس از اتمام کار، با آب افشان، سطح را کاملاً خیس کنید.
۳- قراردادن روکش نایلونی:
در این مرحله – که بسیار مهم است – یک کیسه ی نایلونی شفاف که دو نقطه ی آن را سوراخ هائی به اندازه ی ۳—۳ ایجاد کرده اید، قرار دهید و اضافه های نایلون را زیر ماکت جمع نمائید دقت کنید نایلون به سطح ماکت نچسبد.
۴- آبدهی:
روز اول ودوم:سبزه ی شما به روزی ۳ بار آبدهی با آب افشان نیاز دارد. از روز سوم که بذرها ریشه و جوانه زد و سبزه ی شما به رنگ سبز کمرنگ در آمد، دیگر احتیاج به روکش نایلونی ندارد. در این مرحله، سبزه را باید روزی ۲ مرتبه کاملاً سیراب کنید و دیگر احتیاج به آب افشان کردن ندارد.
۵- محل نگهداری:
در ۳-۲ روزی که نایلون روی کار قرار دارد، به محیط خاصی احتیاج ندارد و می توانید سبزه را در محیط معمولی و به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید. وقتی نایلون را برداشتید یک روز دیگر هم سبزه را در محیط قبلی قرار دهید. ولی در روزهای بعد، باید سبزه را روزی چند ساعت در هوای آزاد بگذارید، البته در معرض وزش باد نباشد. در این مرحله، سبزه به روزی ۱ بار آبدهی نیاز دارد.
تذکر چند نکته:
بذر منداب در ۴ روز و شاهی در ۶ روز، آماده می شود سعی کنید سبزه را در سبدهای حصیری قرار دهید تا آب از آن کاملاً جدا شود. اگرماکت، شما لبه دارد، حتماً لبه ی سبد را ببرید تا آب در آن جمع نشود و بوی نامطبوع ایجاد نکند.