«تندرستون»، جشن باستانی کرمانی ها
در ایران باستان در روزهای بخصوصی از سال جشن هایی ترتیب داده می شد که امروزه به جشن های ایرانیان باستان معروف است. عمر برخی از جشن های ایرانیان باستان با عمر این ملت و مردم برابر است.پاره ای از جشن های ایران چون نوروز و مهرگان و گاهنبار ها که ریشه ای طبیعی دارند، از یاد و تاریخ و رسوم و آداب و زندگی مردم ایران جدا نیستند و همهٔ این معتقدات و آداب و رسوم، از جمله جشن ها هویت و خصایل و ویژه گیهای ماست .منطقه کویر در طول تاریخ، همه ساله جشن باشکوه تندرستون در کرمان، ۴۰ روز پس از نوروز برای سلامتی و گشایش بخت، برگزار می شود، که قدمت این جشن به سه هزار سال قبل برمی گردد و تا کنون ادامه داشته است.
این جشن یکی از مهمترین آیین های مردم کرمان به شمار می رفت، همچنین برخی از ایرانیان نیز در این جشن حضور پیدا می کردند.
این جشن همه ساله با حضور خانواده های کرمانی با محوریت بزرگان خانواده ها و طایفه در دامنه سپندینه (مقدس) شیوشگان، در پشت پارک پردیسان امروزی و در همجواری قلعه دختر و در پایه‌کوه که تپه‌هایی سنگی نام تندرستان است، برگزار می‌گردد.کرمانی‌های باستان معتقد بودند که دامنه شیوشگان در شرق قلعه کهن گواشیر و قلعه دختر، مکانی مقدس است و موجبات حیات و سلامت و روزی آنها را فراهم می‌سازد، لذا هرساله در روز چهلم عید نوروز به مکانی به نام تندرستان که در منطقه شیوشگان قرار دارد، می‌رفتند و از الهه آناهیتا یا اهورا مزدا و پس از اسلام از خداوند بزرگ تقاضای ادامه روزی، باران و سلامتی خانواده خود را می‌کردند.
روشن کردن عود برای شفای بیمار
بوی خوش برای آن بود که معتقد بودند اجنه به جان این بیمار افتاده اند و در این اتاق سفره ای پهن و عودی را روشن می کردند، همچنین غذاهایی را روی این سفر می گذاشتند و بیمار بایستی وارد اتاق شود و سلام کند. این در حالی بود که در اتاق هیچ کس نبود و تصور براین بود که اجنه در این اتاق حضور دارند و بیمار باید به اجنه سلام کند.پس از آنکه سلام کرد، باید بیمار کفش های خود را بیرون می آورد و دو زانو می نشست و به آینه ای در آینه ای که در اتاق بود، نگاه می کرد و به این کار « بوی خوش» گفته می شد.گذشتگان بر این اعتقاد بودند که بوی خوش درمان بخش بیماران است و البته شیوه های دیگری نیز وجود داشت که آنها را نیز انجام می دادند.این مکان در گذشته به عنوان یکی از مکان های تفریحی و گردشی کرمان نیز به شمار می آمد، به دلیل آنکه این محل، مکانی برای درمان کردن بوده و معتقد بودند که تندرستی مردم در اینجا امکان پذیر است، به تندرستون مشهور شد.در زمان گذشته امکانات بهداشتی و درمانی فراهم نبوده است، بنابراین باید این زمینه فراهم می شد، تا بیمار با تلقین مداوا شود، البته در کنار این کوه، کوهی دیگری به نام کوه بریده بود که زنانی باردار نبودند، به آنجا می رفتند و معتقد بودند که درمان می شوند. مراسم تندرستون در بهار که هوا مطبوع بوده، برگزار می شده است و مردم به این مکان به تفریح و درمان خود می پرداختند و این یک سنت خوب است.
