شاید شنیدن نام دریاچه در منطقه ای کویری شگفتانگیز و حتی غیر واقعی باشد، آن هم در گرم ترین نقطه کره زمین یعنی کویر لوت در ایران.
مارکوپولو هم در سفرنامه معروف خود از کویر لوت به عنوان مکانی لم یزرع و فاقد هرگونه حیات یاد میکند، اما وجود دریاچه شهداد تمام معادلات را برهم زده و شاید در صورت تداوم حضور و خشک نشدن، اقلیم قسمت عمده ای از کویر لوت را به صورت زنجیروار به کلی تغییر دهد.
دریاچه شهداد که به علت نو ظهور بودن به دریاچه جوان نیز مشهور است در نزدیکی منطقه شهداد در استان کرمان به عنوان یک دریاچه طبیعی، چشم انداز بی نظیر و جذابی را ایجاد کرده است.
دریاچه شهداد، گردشگران زیادی را در طی مدت کوتاهی که از عمر خود میگذرد به این منطقه جذب کرده و مسئله جالب درمورد دریاچه جوان کرمان، این است که در طول فصل تابستان با وجود تبخیر شدید خشک نشده است. همچنین آب این دریاچه زیبا با شروع فصل بارش ها، افزایش پیدا می کند و مساحت و حجم آن گسترده تر میشود.
نام هایی که به این دریاچه نسبت میدهند شامل، دریاچه جوان شهداد، دریاچه شهداد، معجزه کویر و دریاچه سلیمانی میباشد که توسط کوهسار فعال گردشگری استان کرمان به نام دریاچه جوان نامگذاری شده است.معمولا بازدید از کویر در فصول بهار و پاییز توصیه میشود اما وجود دریاچه شهداد گردشگران زیادی را از استان های خراسان و سیستان و بلوچستان در فصل تابستان راهی این منطقه میکند.دسترسی به وسایل نقلیه برای بازدید کنندگان کویر لوت از شهداد موجود است. همچنین پوشش شبکه و آنتن دهی موبایل نیز وجود دارد.
پوشش گیاهی و جانوری اطراف دریاچه
پیرامون دریاچه جوان، درختچه های گز دیده شده که در گلدان های بیابانی لوت قرار میگیرند. این گیاهان که به آنها نبکا نیز گفته میشود زمانی که رطوبت کافی وجود داشته باشد سر از زمین بیرون می آورند. درختچه های تاغ و گرامینه نیز از دیگر گیاهان دیده شده اطراف دریاچه است.
حیواناتی مانند مار، گربه شنی، سنجاقک، گنجشک، عنکبوت، روباه شنی، مارمولک، کاراکال، پرندگان مهاجر و جبیر این منطقه را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده اند.
ویژگی های دریاچه جوان شهداد
تلفیق کلوت های شهداد، بیابان پهناور لوت با سازه های زیبا و منحصر به فرد و دریاچه، پدیده ای شگرف و معجزه آسا ایجاد کرده که شاید بتوان گفت این دریاچه از سال ۹۸ به پدیده ای ثابت در لوت تبدیل شده و زیبایی های کویر را تکمیل کرده است. وجود این جاذبه منحصر به فرد موجب شده، کویر لوت تنها مکانی برای کویرنوردان و علاقه مندان به طبیعت کویر نباشد، بلکه گردشگران دیگر که به اتراق در کنار دریاچه علاقه مند هستند نیز راهی کلوت های شهداد شوند.
سیلابی که از طغیان رودخانه شور در ماه های فروردین و اردیبهشت سال ۹۸ موجب تخریب جاده شهداد – نهبندان شد و اثرات جبران ناپذیر و ناگوار را برجای گذاشت، از طرفی باعث ایجاد دریاچه ای زیبا در قلب کویر لوت و کلوت شهداد شد که از جنبه های مثبت این واقعه محسوب میشود.
با وجود عمر کم دریاچه، به طرز عجیبی پهنا و گستردگی قابل توجهی دارد به طوری که همانطور که گفته شد مسیر جاده شهداد به نهبندان با طول ۴۰ کیلومتر را مسدود کرده است و اگر به بازدید از دریاچه بروید، باقی مانده هایی از جاده همچون تیرهای برق و همچنین کلوت های زیبای شهداد را مانند چندین جزیره که از میان دریاچه سر از آب بیرون آورده اند را مشاهده خواهید کرد.
آب دریاچه به دلیل منبع اصلی آن یعنی رودخانه شور که از ارتفاعات خراسان جنوبی سرچشمه میگیرد و در نهایت به جنوب کویر لوت میریزد، شور میباشد و برای کشاورزی و آبیاری مناسب نیست اما موج هایی که در اثر وزش باد در آن ایجاد میشود، پرندگان مهاجر زیادی را به خود جذب میکند.
بیشترین دمای ثبت شده در کویر لوت ۷۲ درجه سانتی گراد میباشد و جزو خشک ترین و گرم ترین نقاط کره زمین به شمار میرود که در آن آب تجزیه میشود و وجود یک دریاچه در چنین اقلیمی به دور از تصور و اما لذت بخش است. با وجود دریاچه آب و هوای منطقه دچار تغییراتی شده و گاهی نسیم خنک از سوی دریاچه می وزد.
علاوه بر دریاچه جوان شهداد، از دیگر جاذبه های کویر لوت میتوان به کشف درفش ۵۰۰۰ ساله شهداد که به عنوان کهن ترین درفش جهان شناخته میشود و کلوت های بی نظیر شهداد، بلندترین تپه های شنی ایران، گندم بریان، دره های بی نظیر، رودخانه شور و ۷۰ جاذبه گردشگری اشاره کرد.
نکات مهم در سفر به دریاچه شهداد
با تولد دریاچه جوان شهداد، یک باتلاق خطرناک نیز در منطقه شهداد تشکیل شده به همین علت از شنا کردن در دریاچه خودداری کنید.
رودخانه شور در طول مسیر خود در نهایت به کویر شور میریزد که در این نقطه، در عمق ۵۰ سانتی دریاچه ای زیرزمینی و باتلاقی وجود دارد که اگر با منطقه به خوبی آشنایی نداشته باشید ممکن است به همراه اتومبیل خود در آن گرفتار شوید.
مسیر دسترسی به دریاچه شهداد
به استان کرمان رفته و از آنجا به شهداد سفر کنید. بعد از شهداد به طرف کلوت ها رفته و در فاصله ۵۰ کیلومتری از شهداد به دریاچه میرسید.