پناهگاه حیات وحش مهروئیه
پناهگاه حیات وحش مهروئیه از قدیمی ترین مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست در جنوب استان کرمان به شمار می آید. در سال ۱۳۵۰ خورشیدی این منطقه با مساحت ۷ هزار هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده مهروئیه اعلام شد و در سال ۱۳۵۴ خورشیدی با توجه به اهمیت منطقه به منظور حفاظت بیشتر، سطح حفاظتی آن به پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت. در سالهای اولیه انقلاب مردم محلی به تصرف بخشی از اراضی جنوبی پناهگاه پرداختند و بدین ترتیب قسمتی از پناهگاه به زمین های کشاورزی تبدیل شد و در نهایت مساحت آن کاهش یافت. این پناهگاه پوشیده از درختان کهور می باشد که در واقع آخرین بازمانده از جنگل های جلگه ای کهور در جنوب شرقی ایران است به علت شرایط اقلیمی خاص خود، یکی از اکوسیستم های نادر طبیعی و حائز اهمیت محسوب می شود. این پناهگاه هم اکنون با وسعت ۵,۵۸۲ هکتار در محدوده شهرستان فاریاب واقع شده است. هدف اصلی حفاظت از این پناهگاه حفظ باقیمانده جنگل های گرمسیری بوده است. مهروئیه دارای اقلیم خشک بیابانی گرم است. قسمت های شمالی و غربی منطقه شامل اراضی کویری و دیگر بخش های آن پوشیده از جنگلهای گرمسیری و مراتع می باشد. بخش عمده ای از منطقه را دشت های آبرفتی با پستی و بلندی های کم تشکیل داده است. منطقه مهروئیه طی مصوبه شماره ۶۳ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۵۴/۵/۲۱ بعنوان پناهگاه حیات وحش به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
مشخصات درخت کهور
کُوِر یا کَهور (سرده Prosopis) نام چند گونه از درختان صحرایی است که تقریباً در سراسر دشت ها و جویبارها و پایهٔ کوه های مناطق خشک جهان دیده می شود. گاه تعداد محدودی در قلهٔ کوه ها نیز یافت می شود. درخت کهور در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری ایران، هند، استرالیا، آمریکای لاتین، آفریقای جنوبی و در صحرای سوزان امارات متحده عربی می روید و توانایی تحمل سخت شرایط آب و هوایی را داشته و در شرایط دشوار کم آبی، با درصد شوری زمین در حد آب دریا نیز رشد می یابد و با کمترین توجه، بیشترین سایه را در شرایط اقلیمی گرمسیری فراهم می آورد. شاخه های کج و معوج و عدم ریزش انبوه برگ آن در زمستان در سرزمین های گرمسیری، آن را درخت انتخابی شهری این اقلیم ها معرفی نموده است. کهور درختی است به ارتفاع حدود ۱۰ متر که گاه ارتفاعش تا بیست متر نیز رسیده است. در بعضی از مناطق صحرایی، شاید بیش از هزار سال عمر کند. شاخه های این درخت سفید کمی مایل به خاکستری است. درختان کُوِر یا کَهور و پوشش فضای سبز آن را در سطح جهان بی نظیر قلمداد کرده اند و بعضی از جهانگردان فضای سبز آنرا برتر از فضای سبز جزایر هاوایی و کارائیب توصیف نموده اند. در بسیاری از شهرهای جهان از این درخت در چیدمان مناظر شهری استفاده شده است و بسیاری از بلوارها و ساختمان های مرکزی و اصلی شهرها نیز در پناه درخت پر سایهٔ «کَهور» (کُوِر) جای گرفته اند، طوریکه این درخت از طرف انجمن مناظر مزیلاوالی آمریکا، به عنوان درخت منظره ای شهری انتخاب و معرفی شده است. پوشش سبز دانشگاه آریزونای آمریکا از گونه های این درختچه تشکیل یافته و ساختمان های منحصربه فرد این دانشگاه را در خود پناه داده است. همچنین منطقه ای در عمان به سبب زیادی درخت «غاف» یا همان «کهور» در آن، بدین اسم نامیده شده است. در ایران نیز بر اساس پژوهش های جدید، درخت «کَهور» (کُوِر) در فرهنگ «مردم جنوب» حداقل ریشه ای صد ساله دارد و در آثار سدید السلطنه کبابی و سفرنامه های جهانگردان از آن یاد شده و در مراکز شهری از آن استفاده می شود.
ظرفیت های اکوتوریسم
از آنجا که این منطقه یک ناحیه کاملا بیابانی است، چندان مورد توجه گردشگران نیست و اندک بازدید کنندگان آن را پژوهشگران و دانشجویانی تشکیل می دهند که درباره طبیعت گرم و خشک مهروئیه در حال تحقیق هستند.
منابع آبی
پناهگاه حیات وحش مهروئیه نیز مانند سایر نقاط جنوبی استان کرمان به ویژه کهنوج، آب و هوای خشک و گرمسیری دارد که متوسط بارندگی آن ۱۴۸ میلی متر گزارش شده است و هیچ رودخانه ای در آن جریان ندارد.
گونه های جانوری
این منطقه زیستگاه پرنده کمیاب و حمایت شده جیرفتی محسوب می شود. کوه «کلمراد» یکی از ارتفاعات نزدیک به این منطقه است که که زیستگاه خرس سیاه آسیایی به شمار می آید. از دیگر جانوران منطقه می توان گرگ، روباه معمولی، شغال، گربه وحشی، دراج، قمری، سبز قبای هندی، بلبل خرما، چکاوک، هدهد، شهدخوار و انواع پرندگان شکاری را نام برد.
پوشش گیاهی
این پناهگاه پوشیده از درختان کهور است و در واقع آخرین بازمانده از جنگل های جلگه ای کهور در جنوب شرقی ایران می باشد که به علت شرایط اقلیمی خاص خود، یکی از اکوسیستم های نادر طبیعی و حائز اهمیت محسوب می شود. علاوه بر کهور گیاهانی همچون کنار، کهورک (کهورچه)، اسکنبیل و قیچ نیز در این منطقه می رویند.
موقعیت مکانی
پناهگاه حیات وحش مهروئیه در جنوب کرمان، ۴۵ کیلومتری شمال کهنوج و ۱۲ کیلومتری فاریاب و ۱۰۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان جیرفت قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این پناهگاه به گونه ای است که از شمال با شهرستان کهنوج و از جنوب غربی با شهرستان جیرفت همسایه است.