نمونه ضرب‌المثل‌ها و ترانه‌های محلی کرمان

امروز هم به معرفی یک سری از ” ضرب‌المثل‌ها و یک سری دوبیتی‌های محلی و همچنین چیستان های معروف ” در کرمان می‌پردازم:

دوبیتی عامیانه

دوبیتی های عامیانه بسته به شرایط جغرافیایی مناطق مختلف، رنگ و بوی خاص خود را دارند؛ مثلاً در روستاهای کویری گلباف مشتمل بر سه روستای حُرۡمَک، نَسۡکۡ و کِشیت بیشتر با واژه هایی نظیر لوت، شتر، و نخل سر و کار داریم؛ اما روستاهای شمالی که میوه های سردسیری دارند این دوبیتی ها رنگ و بوی دیگری دارند.

نمونۀ دوبیتی

٭ غریبی سخ مرا دل گیر داره       فلک ور گردنم زنجیر داره
فلک از گردنم زنجیر ور دار            که غربت خاک دامنگیر داره
٭ سر کوه بلند نی می زنم نی    شتر گم کردم و پی می زنم پی
شتر گم کرده ام با کره هاشی     گلی گم کرده ام شاید تو باشی
٭ سر کوه بلند فریاد کردم            امیرالمؤمنین را یاد کردم
امیرالمؤمنین ای شاه مردون         که رو ور قبلهٔ حاجات کردم

موسیقی کرمان

موسیقی محلی کرمان از جایگاه خوبی برخوردار است؛ به گون های که برخی از سازهای محلی این استان در دنیا بی نظیر است. موسیقی نواحی استان به ترانه های کار، شادمانی، روایی و حماسی، سوگ آواها، لالایی ها، صوفیانه، مذهبی و آیینی، ساربانی، زورخانه و کولی ها تقسیم بندی می شود. سازهای موسیقی نواحی استان، شامل کوبه ای، بادی و زهی است. سازهای کوبه ای پوستی نظیرجوغ، انواع دایره، دهل، تمبک و تمپو است. سازهای کوبه ای بدون پوست را به کوزه، سنگ، چوسر (چوب سحر) و خلخال می توان تقسیم بندی کرد.

نمونۀ ترانه محلی کرمان

رفتم به باغ پسته / مندلی خان نشسته
سنگی زدم به دوشش / مرواری ریخت تو کوشش (کوش = دامن)
“ای” طرف جو جکیدم / “او” طرف جو جکیدم
شاخ نباتی دیدم / برداشتم و دویدم
گفتم ننه، ننه، من آش می خام؛
قاشق نقاش می خام/ زن قزلباش می خام
اُرسی فرش کرده می خام/ قلیون چاق کرده می خام
سوار”ای” لوک نمی شم/ سوار “او” لوک نمی شم
سوار جَمازه می شم/ تا در دروازه می شم
که دروازه نگین داره/ که قُفل عمبرین داره